معاون وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه طبق پژوهش‌های انجام شده از هر ۲ نفر جویای کار یک نفر دارای کسر یا فقر مهارت است، گفت: بیش از ۳۰ درصد آموزشها در کل زیست‌بوم آموزشی بر اساس اولویت‌های بازار نیست و ۴۰ درصد دانش آموختگان نمی‌توانند شغل مناسب خود را پیدا کنند.
به گزارش ایسنا، ششم مرداد هر سال با عنوان روز ملی مهارت و ترویج آموزش‌های فنی و حرفه‌ای نامگذاری شده که در قالب هفته ملی مهارت گرامی داشته می‌شود.
بر همین اساس غلامحسین محمدی رئیس سازمان آموزش فنی حرفه‌ای در یک گفت و گوی تلویزیونی (صف اول) به تشریح اقدامات و دستاوردها و برنامه‌های صورت گرفته این سازمان پرداخت.
وی با بیان اینکه آموزش‌های مهارتی در ایران قدمت ۶۵ ساله دارد و از دهه ۴۰ این آموزشها به شکل مدرن در ایران آغاز شده است، گفت: با وجود اینکه در این زمینه دیرپا هستیم و سنت استاد شاگردی در کشور ما قدیمی است و نسل به نسل مشاغل و مهارت‌ها منتقل شده است اما متاسفانه در حال حاضر ارتباط معناداری بین همه بخش‌های این زیست‌بوم وجود ندارد.
وی افزود: در دنیا بیش از ۷۰ درصد افرادی که به عنوان دانش آموز وارد مقاطع تحصیلی می‌شوند به فراگیری آموزش‌های مهارتی می پردازند و در محیط‌هایی که به عنوان محیط‌های دوگانه مشهور است، آموزش ها را دریافت می‌کنند. محیط هایی که از یکطرف صنعت و خدمات آن را توسعه و تجهیز می‌کنند و از یکطرف نهادهای آموزشی به عنوان تنظیم گر در آنجا حضور دارند؛ لذا با توجه به اینکه بیش از ۸۰ درصد مشاغل در دنیا اساسا مهارتی هستند افراد به سمت اشتغال مولد هدایت می‌شوند.
معاون وزیر کار ادامه داد: هم اکنون دانشگاه‌ها و دبیرستانها مراکز ارائه آموزش‌های رسمی هستند وآموزش‌های غیر رسمی نیز آموزش‌هایی هستند که منجر به صدور گواهینامه می شوند و دوره های کوتاه مدتی است که متولی اش در ایران ما هستیم. اینها در یک زیست‌بوم هم بند یک زنجیره ارزش را می سازند و فرد می تواند در مقاطع مختلفی کارگر ماهر، تکنسین یا کارشناس ارشد شود.
طبق یک کدبندی در دنیا به اسم ایسکو بیش از ۴۳۰ حرفه وجود دارد که این فعالیت‌ها انجام می‌شود.
محمدی تصریح کرد: در ایران با وجود آنکه دیرپا هستیم و آموزش‌های فنی حرفه‌ای را توسعه دادیم و زیست‌بوم آموزش فنی حرفه‌ای ما در منطقه مِنا بی‌نظیر است و در سازمان فنی و حرفه ای ۷۰۰ مرکز دولتی و بیش از ۱۰ هزار آموزشگاه خصوصی و ۷۰۰۰ هنرستان در آموزش و پرورش و تعداد زیادی دانشگاه علمی کاربردی و مهارتی داریم اما به دلیل عدم تنظیم‌گری مناسب این ارتباط برقرار نشده است.
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای با بیان اینکه طبق پژوهش‌های انجام شده از هر ۲ نفر جویای کار یک نفر یا کسر مهارت یا فقر مهارت دارد، اظهار کرد: ۴۰ درصد دانش آموختگان ما نمی‌توانند شغل مناسب پیدا کنند و بیش از ۳۰ درصد آموزشها در کل زیست‌بوم آموزشی بر اساس اولویت‌های بازار نیست که این داده ها نشان می‌دهد این سامانه خوب کار نمی‌کند، یعنی صنعت وخدمات که سمت تقاضای نیروی کار است با سمت عرضه و آموزش‌هایی که به شکل رسمی و غیر رسمی است، همگرایی ندارد لذا ما باید در گام نخست این‌نقیصه را هم در سیاستگذاری و هم در اجرا رفع کنیم.
وی متذکر شد: برای حل این نقیصه قانون و برنامه زیاد داریم اما آنچه باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد این است که بتوانیم با هم اجماع کنیم به قول رئیس جمهور وفاق کنیم تا از ظرفیت‌های خالی استفاده کنیم و افراد بتوانند از حداکثر ظرفیت‌های آموزشی کشور بهره ببرند. خوشبختانه در این زمینه برنامه هایی داریم که مهمترین برنامه این است که چکار کنیم صنایع و صاحبان کسب و کارها، مجامع و اتحادیه‌ها بتوانند نیازهای آموزشی خود را با توسعه زیرساختی که دولت انجام داده با هزینه کمتری ارائه کنند.سال گذشته ۱۰۰ فرصت سرمایه‌گذاری را در سازمان فنی حرفه اعلام کردیم و در اتاق بازرگانی رونمایی کردیم که ۱۳۰ مرکز فنی و حرفه ای را برای مشارکت با بخش خصوصی و فعالان اقتصادی قرار دادیم. مثلاً با انجمن پلیمر تفاهمی در کنار آموزش و پرورش منعقد کردیم که بتوانند در رشته های پلیمر و پلاستیک در ۳ مرکز بزرگ نیازهای خود را برطرف کنند. اگر این آموزشها هم بند و همراه شود، با کمک صنایع و بنگاه های بزرگ و اتحادیه‌ها اتفاقات بزرگی می افتد و ما دیگر شاهد نیستیم که فردی آموزش می‌بینند ولی آموزش‌هایش مازاد است و بازار کاری ندارد و باید مهارتی یاد بگیرد تا بتواند شغل پیدا کند.
رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای اظهار کرد: در هفته مهارت که پیش رو است اگر بخواهیم نمونه ای از مشارکت‌ها را بازگو کنیم، همزمان حدود ۱۰ مرکز ما به شکل مراکز هیئت‌امنایی شکل می‌گیرند. مراکز هیئت‌امنایی از اعضای اتاق‌های بازرگانی و اصناف، مرییان فنی و حرفه ای و خبرگان مهارتی تشکیل شده‌اند که این مراکز را اداره می‌کنند؛ یعنی در یک برنامه چهار ساله می‌خواهیم به سمتی برویم که نیمی از مراکز دولتی را هیئت‌امنایی و مشارکتی کنیم. فعلا با ۱۰ مرکز شروع کردیم و اعضای اتاق‌های بازرگانی حضور دارند و این مسایل به صورت بالینی آنجا حل می‌شود.
محمدی درباره هدف‌گذاری ۵۰ درصدی سهم سازمان فنی و حرفه‌ای در برنامه هفتم گفت: در برنامه هفتم برای کل آموزش‌های مهارتی سهم ۵۰ درصدی در نظر گرفته شده است. در دنیا نرخ های بالایی داریم و ۷۰ درصد افراد آموزش‌های مهارتی می‌بینند. در دبیرستانها و هنرستان‌ها حدود ۴۰ درصد دانش آموزان هنرستانی هستند که قرار است در برنامه هفتم به ۵۰ درصد برسد ولی معتقدم اگر این عدد به ۱۰۰ درصد هم افزایش یابد تا همکاری لازم شکل نگیرد معنایی ندارد لذا باید این زیست‌بوم را با هم رشد بدهیم.
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پایان تصریح کرد: در برخی کشورهای دنیا سازمان آموزش فنی حرفه‌ای بسیار کوچک است، چون صرفا نقش تنظیم گری دارد و تصدیگری نمی‌کند لذا ما باید به سمت رشد زیست‌بوم آموزش در کشور برویم، در غیر این صورت اسیر مدرک‌گرایی خواهیم شد.
تحلیل خبر
40 درصد دانش‌آموختگان، بدون شغل مناسب
دکتر محمدمهدی جعفری زاده
درگذشته موقعی که سخن از شغل مناسب برای فارغ‌التحصیلان و دانش‌آموختگان به میان می‌آمد، ذهن همه سراغ مشاغل دولتی می‌رفت اما امروز که همه کشورهای جهان سراغ کوچک‌سازی دولت رفته‌اند، اکثریت قریب به اتفاق مشاغل توسط بخش خصوصی ایجاد شده و گسترش می‌یابد. لذا دانش‌آموختگان باید شغل متناسب با رشته تحصیلی و مهارت خود را در بخش خصوصی جستجو کنند. اما لازمه موفقیت در این مسیر، داشتن بخش خصوصی قدرتمند و با انگیزه جهت کارآفرینی است.
اگر کارآفرینان حاضر نباشند با میل و رغبت و انگیزه قوی به کارآفرینی بپردازند، روزبه‌روز بر خیل بیکاران دانش‌آموخته اضافه شده و بحران بیکاری در جامعه را دامن می‌زند؛ آن هم نه بیکاران بی‌سواد بلکه بیکاران متخصص، ماهر و دانش آموخته!
اما چرا امروز نه تنها بر تعداد کارآفرینان افزوده نمی‌شود بلکه بسیاری از آنان شغلی را در پیش می‌گیرند که به نیروی کار نیاز نداشته باشد و یا با کمترین نیرو بتوان آن را پیشه خود ساخت؟
کارآفرینان برای اینکه با جرات و ریسک‌پذیری بالا بتوانند وارد میدان کارآفرینی با تعداد زیادی نیرو شوند نیاز به حمایت واقعی (نه شعاری) و همه جانبه قانون و مجریان ادارات خصوصاً دو اداره کار و تأمین اجتماعی دارند.
موقعی که این دو اداره و بعضی ادارات دیگر یا به دلیل محدودیت‌های قوانین و یا به علت بینش غلط ضدیت با سرمایه و سرمایه‌گذاران و کارآفرینان، نه تنها حمایت از آنان نمی‌کنند بلکه بر گرفتاری آنها می‌افزایند، معلوم است که نتیجه همین می‌شود که 40 درصد دانش‌آموختگان، بدون داشتن شغل مناسب، در سرگردانی و بیکاری بسر می‌برند. تا زمانی که این رویه اصلاح نشود، این آمار خطرناک، روزبه‌روز در حال پیشروی خواهد بود و آثار خوبی در آینده از خود به جای نخواهد گذاشت!